مقالات

همواره بشر به دنبال پیدا کردن راهی بوده است تا بتواند بدون هدر رفت وقت، کار در ارتفاع را به صورت ایمن انجام دهد. در همین راستا تلاش های زیادی صورت گرفت. در اولین گام، چهار پایه و نردبان را ساخت. بعدها موفق به ساخت قرقره های کششی شد. بشر توانست اولین نمونه های نردبان را قبل از گسترش صنعت خودرو بر روی درشکه نصب و استفاده کند. در سال های 1930-1920 میلادی که صنعت خودرو پیشرفت کرد، سوئدی ها از ابزاری مانند داربست

برای تعمیرات و نگهداری خطوط برق خیابان و چراغ زنی استفاده کردند. در ساختار این وسیله، یک نردبان یا چهار پایه بزرگ وجود داشت که بر روی کامیونی نصب شده بود. افراد از پله های آن، بالا می رفتند تا به ارتفاع موردنظر برسند. به مرور زمان، مدل پیشرفته ای از این دستگاه ساخته شد که از دو چهارپایه تشکیل شده بود که در داخل هم حرکت می کردند. در این حالت، چهارپایه بیرونی به کمک یک وینچ بیرون می آمد. شاید برای شما جالب باشد که بدانید برخی از کارگاه های کوچک و آهنگری ها در ایران، هنوز هم این نوع نردبان و چهارپایه را می سازند.

با پیشرفت های صورت گرفته در زمینه تجهیزات هیدرولیکی، اولین مدل های بالابر به شکل امروزی تولید شدند. بالابرهای آکاردئونی در دهه 30 میلادی طراحی و ساخته شدند. شرکت لانگ لیفت در آمریکا اولین میزهای آکاردئونی هیدرولیکی را تولید کرد. البته مکانیزم این نوع بالابر در سال 1963 میلادی توسط چارلز لارسون در آمریکا ثبت شد. در ایران از بالابرهایی با مکانیزم قیچی استفاده می کنند که در آنها یک یا چند جک هیدرولیکی وجود دارد. این جک می تواند بار یا افراد را به ارتفاع ببرد.

بالابر صنعتی

به نظر می رسد که اولین نوع بالابر متحرک هم توسط شرکت لانگ لیفت در امریکا تولید شد. تلاش های این شرکت در جهت تولید محصولات بهتر به همین جا ختم نمی شود. شرکت لانگ لیفت با شعار " ساخت محصولات ارزشمند برای بالا بردن دنیا" به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه توانست یک بالابر هیدرولیک آکاردئونی چرخ دار را در سال 1950 طراحی و تولید کند. در ساختار این نوع بالابر، چرخ های مخصوصی وجود داشتند که باعث حرکت بر روی ریل می شدند. این شرکت همچنان به فعالیت خود در زمینه ساخت بالابر ادامه می دهد.

شرکت تیلور اند سانز در منچستر در دهه 50 میلادی اقدام به تولید بالابر نمود. این شرکت در زمینه ساخت تجهیزات معدن و برخی جرثقیل ها فعالیت می کرد. اولین جرقه های ساخت بوم لیفت توسط کمپانی Taylor & Sons زده شد. این شرکت یک نوع بالابر را بر روی شاسی ماشین آلات معدنی ساخت. این سکوی کار که به یک بوم بالابرنده وصل بود با نام سکوی کار متحرک معدنی شناخته می شد.

البته باید توجه داشت که اولین بالابر تلسکوپی در سال 1944 میلادی ساخته شد. در این سال، فردی به نام جی ایتل، اولین بالابر نفری را طراحی نمود. او در تعطیلات تابستانی مشغول چیدن گیلاس های درختان بود. خستگی ناشی از بالا و پایین رفتن های زیاد از نردبان، موجب شد تا او به فکر طراحی بالابر نفری بیفتد. جی ایتل (موسس کمپانی تلستا ) به عنوان پدر صنعت بالابر شناخته می شود.

او با استفاده از سازه فلزی، یک بالابر تلسکوپی را طراحی کرد که پشت کامیون نصب شده بود. این بالابر، یک سبد برای حمل انسان داشت. بعد از جنگ جهانی دوم، استقبال خوبی از این نوع بالابر شد. به طوری که شرکت های مخابراتی مانند bell از آن استفاده کردند. به این ترتیب بود که آقای جی ایتل، شرکت تلستا را تاسیس کرد. البته محصولات تولید شده در این شرکت، ایراداتی هم داشتند. ضعف این بالابرها به حفظ تعادل سبد مربوط می شد که به روش ثقلی بود. بعد از مدت کوتاهی شرکت های دیگری مانند دان ویل و پرتلند هم وارد عرصه ی ساخت بالابر شدند. افزایش رقابت در حوزه تولید بالابر، موجب شد تا جی ایتل با انگیزه ی بیشتری به فعالیت خود ادامه دهد. به این ترتیب، بالابرهای هیدرولیکی خود را گسترش داد و در طراحی آنها از 65 الگوی مختلف استفاده کرد. بعدها، این کمپانی به شرکت های دیگری مانند تکو، امریکویپ و MTI واگذار گردید. در سال 2003، شرکت آلتک (Altec) سهام MTI را خرید. روند تولید انواع بالابرها بر اساس الگوی اولیه جی ایتل ادامه یافت. این شرکت در زمینه تولید بالابرهای کامیونی در ارتفاع های مختلف فعالیت می کند. اما بیشتر محصولات آن شامل بالابرهای خط گرم بوم عایق می شوند که برای نگهداری از خطوط برق به کار می روند. شهرت جی ایتل به صنعت بالابر محدود نمی شود. بلکه این نام در خودروسازی هم کاملا شناخته شده است. ایتل نقش مهمی در طراحی موتور 12 سیلندر جگوار، موتور 8 سیلندر تخت فورد، موتور 6 سیلندر سوپر شارژ فورد، پونتیاک و ... ایفا کرد. کره جنوبی برای توسعه صنعت خودروسازی خود در دهه 80 میلادی از جی ایتل استفاده کرد. ایتل در سال 2012 از دنیا رفت اما هنوز هم آثار تلاش ها و زحمات او در صنعت مشاهده می شود.

در دهه 50 میلادی، فردی به نام والتری تورنتون ترامپ در کانادا اقدام به ساخت بوم لیفت مفصلی نمود. این بالابر بازویی مفصلی با نام زرافه شناخته می شد. در ساختار این بالابر، یک بازوی مفصلی وجود داشت که به کمک جک هیدرولیک زاویه می گرفت. جک های جانبی مسئول حفظ تعادل بالابر بودند. بالابر زرافه یک نوع بالابر قابل یدک توسط تراکتور بود. این طرح در دهه 60 میلادی تکمیل شد و در نگهداری از خطوط برق و عملیات های عمرانی مورد استفاده قرار گرفت. سیستم حفظ تعادل سبد در محصولات جدید تورنتون، به صورت اتوماتیک بود. یک مکانیزم مکانیکی همواره سطح سبد بالابر را همتراز با سطح افق حفظ می کند. با این کار ایمنی آن را افزایش می دهد.

اولین بالابرها و نردبان های آتش نشانی و کار در ارتفاع در سال 1958 میلادی ساخته شدند. در دهه 60 و 70 از این بالابرها استقبال خوبی شد. اولین بالابر آکاردئونی پشت کامیونی با مکانیزم سیزری توسط یک شرکت آمریکایی (Hy-Flex) تولید شد. این شرکت بعدها زمینه کاری خود را تغییر داد و وارد حوزه ساخت انواع پمپ، میکسر و اسپری کننده های صنعتی گردید.

اینگو ترپل آلمانی اولین میز بالابر هیدرولیکی آکاردئونی را در سال 1956 ساخت. شرکت ترپل در زمینه تولید تجهیزات جابه جایی بار فعالیت می کرد. این شرکت اولین بالابر فرودگاهی کترینگ را در سال 1963 و همزمان با توسعه ی صنعت هواپیمایی و تولید هواپیماهای بوئینگ 747 تولید نمود. شرکت ترپل مدعی است که در زمان فرود هواپیماهای بزرگ در فرودگاه فرانکفورت، راهکاری برای انتقال سریع غذا وجود نداشت. آنها برای حل این مسئله، بالابر فرودگاهی کترینگ را ابداع کردند. بعدها انواع مختلفی از بالابرهای متحرک قیچی را نیز برای انتقال بار به داخل هواپیما ساختند.

یکی دیگر از تحولات بزرگ در عرصه ی تولید بالابر به سال های 1969-1965 میلادی باز می گردد. جایی که اولین بالابر نفری قیچی خود کششی توسط شرکت های دنیر و لانگ لیفت ساخته شد. این دو شرکت با هم توانستند بالابر نفربر مون باگی را که مکانیزم آکاردئونی داشت در بازار عرضه کنند. در ساختار بالابر مون باگی، یک موتور برای حرکت شاسی وجود داشت و جک های جانبی آن از نوع چرخ دار بودند. تولید این محصول بستر مناسبی برای ساخت انواع بالابرهای نفری به وجود آورد. با گذشت زمان از این نوع بالابر به جای داربست استفاده شد. به این صورت، سرعت کار در ارتفاع به شدت افزایش یافت.

بالابر بعدی توسط کمپانی آمریکایی گروو و در سال 1970 تولید شد. این بالابر تلسکوپی، اولین بوم لیفت خود کششی را به جهان عرضه کرد. سیستم تعادل سبد اتوماتیک در این بالابر به صورت هیدرولیک بود. شاید بتوان این مورد را به عنوان ابداع جان گروو در نظر گرفت. با گذشت زمان این بالابرها هم دچار تحولاتی شدند. به طوری که در سال 1976 میلادی، بالابر نفربر قیچی خودکششی بدون نیاز به جک جانبی هم توسط شرکت گروو ساخته شد. با تغییر مالکیت، این شرکت با برند تجاری JLG در بازارهای جهانی شناخته می شود. شهرت و موفقیت بالای این برند موجب شده است تا محصولات آن در بازارهای مختلف جهانی با استقبال خوبی روبه رو شوند. مدل های قدیمی این بالابرها را می توان در ایران و تهران مشاهده کرد.

وقتی سخن از تاریخچه بالابر به میان می آید نباید از سهم شرکت جینی (Genie) آمریکا غافل شد. این شرکت ابتدا در زمینه تولید تجهیزات پنوماتیکی سبک و آلومینیومی به شکل ستون فعالیت می کرد. وسایل و بار را با استفاده از این محصولات به ارتفاع مناسب حمل می کردند. این شرکت در سال 1974، سه عدد از این ستون ها را با هم ترکیب کرد و یک نوع بالابر آلومینیومی ستونی ساخت که مدل اولیه تله تاور بودند. به مرور زمان، تغییراتی در ساختار این بالابر به وجود آمد و بالابرهای ستونی به شکل امروزی تولید شدند. در واقع، این بالابرها از نسل بالابرهای آلومینیومی به شمار می روند. شرکت جینی، دومین تولید کننده بزرگ بالابر در جهان است و بیشتر تولیدات آن مربوط به بالابرهای بوم لیفت و آکاردئونی می شوند.

بالابر صنعتی چیست ؟
بالابر صنعتی یکی از مهم ترین تجهیزاتی است که برای جابه جایی انسان، بارهای سنگین به کار می رود. علاوه بر این، برای دسترسی به نقاط مرتفع از این دستگاه استفاده می شود. بالابر صنعتی نقش مهمی در آسان کردن کارها و سرعت بخشیدن به انجام امور دارد.